Rosja chwilowo utraciła zdolność wystrzeliwania ludzi w przestrzeń kosmiczną po uszkodzeniu jedynej działającej platformy startowej na kosmodromie Bajkonur w Kazachstanie. Do incydentu, bezprecedensowego od 1961 r., doszło 27 listopada podczas wystrzelenia statku kosmicznego Sojuz MS-28, który zabrał trzech astronautów na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS).
Szczegóły zdarzenia
Sojuz MS-28 z powodzeniem przewiózł rosyjskich kosmonautów Siergieja Kud-Swierczkowa i Siergieja Mikajewa, a także astronautę NASA Chrisa Williamsa na ISS na ośmiomiesięczną misję. Jednak Roscosmos, rosyjska agencja kosmiczna, potwierdziła po wystrzeleniu, że lądowisko 31/6 doznało nieokreślonych uszkodzeń. Z zeznań wynika, że 22-tonowa platforma serwisowa, dzięki której uzyskano dostęp do rakiety, wpadła do płonącego rowu wyrzutni podczas startu, rzekomo z powodu nieprawidłowego montażu.
Konsekwencje i alternatywy
Utrata stanowiska 31/6 pozbawia Rosję natychmiastowej możliwości rozpoczęcia misji załogowych. Chociaż w Rosji istnieją dwa inne kosmodromy, Wostocznyj i Plesetsk, żaden z nich nie jest obecnie przystosowany do załogowego wystrzelenia statku kosmicznego Sojuz. Zależność Rosji od Bajkonuru, dzierżawionego od Kazachstanu za 115 milionów dolarów rocznie, podkreśla ograniczenia własnej infrastruktury do lotów kosmicznych z udziałem ludzi.
Do uszkodzeń dochodzi w związku z ograniczaniem przez Rosję swojego udziału w ISS, a jej likwidację zaplanowano na 2030 r. Następną misję załogową z lądowiska 31/6 zaplanowano na lipiec 2026 r., a lot cargo na 20 grudnia. Nie wiadomo, czy prace remontowe zostaną zakończone na czas.
Kontekst historyczny i plany na przyszłość
Pad 31/6, z ponad 400 udanymi startami, stał się ostatnim stanowiskiem operacyjnym Rosji w 2020 r. po wycofaniu ze służby lądowiska 1/5 (Wyrzutnia Gagarina), użytego podczas historycznego lotu Jurija Gagarina w 1961 r. Do napraw można wykorzystać części ze wycofanego ze służby Startu Gagarina.
Rosja planuje także wykorzystać obiekt 31/6 do misji wspierających budowę nowej rosyjskiej stacji orbitalnej, której wystrzelenie zaplanowano na 2027 r. W miarę jak Rosja zbliża się do wycofania się z ISS, Rosja zacieśnia więzi z Chinami, potencjalnie opierając się na chińskich portach kosmicznych w przyszłych misjach kosmicznych, a długoterminowym celem jest utworzenie bazy księżycowej do 2035 r.
Incydent uwypuklił wrażliwość Rosji na załogowe loty kosmiczne i sprawdzi jej zdolność do utrzymania swojej obecności w programach orbitalnych, zwłaszcza w kontekście budowania przyszłych partnerstw i ograniczeń infrastrukturalnych.
