Astronomen hebben een nieuw niveau van helderheid bereikt bij het observeren van de Tarantulanevel, een stellaire kraamkamer op 160.000 lichtjaar afstand, met behulp van een geavanceerde techniek waarbij gebruik wordt gemaakt van kunstmatige sterren die door lasers zijn gecreëerd. De afbeelding, vastgelegd door de Very Large Telescope (VLT) in Chili, demonstreert de verbeterde mogelijkheden van de VLT Interferometer (VLTI) na de GRAVITY+-upgrade.
De kracht van interferometrie
De VLT is niet slechts één telescoop; het is een systeem van vier telescopen van 8,2 meter die samenwerken. De VLTI combineert het licht van deze telescopen, waardoor in feite een virtuele telescoop ontstaat die veel groter is dan welk afzonderlijk instrument dan ook. Hierdoor kunnen astronomen details oplossen die voorheen aan het zicht werden onttrokken door atmosferische vervormingen, waardoor ze kenmerken kunnen zien die honderden keren kleiner zijn dan mogelijk is met conventionele telescopen.
Kunstmatige sterren om de vervaging van de aarde te corrigeren
Om deze scherpte te bereiken projecteerde het team vier laserstralen in de bovenste atmosfeer, 90 kilometer boven de aarde. Deze stralen creëren heldere, kunstmatige ‘sterren’ die als referentiepunten dienen. Door te meten hoe deze kunstmatige sterren door de atmosfeer worden vervormd, kunnen astronomen vervolgens in realtime corrigeren voor het vervagingseffect, een proces dat adaptieve optica wordt genoemd.
Deze technologie is cruciaal omdat de atmosfeer van de aarde fungeert als een turbulente lens, die het licht van verre objecten vervormt. Zonder correctie zouden beelden wazig en onduidelijk lijken.
Waarom de Tarantulanevel?
De Tarantulanevel, gelegen in de Grote Magelhaense Wolk, werd als doelwit gekozen vanwege zijn intense stervormingsactiviteit. Deze regio herbergt enkele van de meest massieve en helderste sterren die we kennen, waardoor het een ideaal testgebied is voor het GRAVITY+-systeem. Door de nevel te bestuderen krijgen astronomen inzicht in hoe massieve sterren worden geboren, hoe ze evolueren en hoe hun energie de omringende ruimte beïnvloedt.
Het vermogen om zulke verre en energetische gebieden met ongekende helderheid waar te nemen zal leiden tot nieuwe ontdekkingen over de meest extreme omgevingen van het universum.
Het succes van deze waarneming markeert een belangrijke stap voorwaarts in astronomische beeldvorming, en laat zien hoe geavanceerde technologie natuurlijke beperkingen kan overwinnen om het universum in scherpere details te onthullen.
